Yakın zamanda, bir milyar sekiz milyona satılan ve 30 Kasım 2010 tarihinde kurulmuş olan, kısa bir zaman önce "Unicorn Şirket" ünvanı bulunan bir firma Peak Games... Türkiye'den çıkan ve mobil oyun sektöründeki "Hyper Casual" dalını sallayan büyük bir firmanın, Amerika'da kurulmuş olan Zynga'ya satılması, ki bunun şekilli adına "Exit yapmak" denmesi de acı ve komiktir, hem ülkemiz için bir kayıp, hem de oyun geliştirmek isteyen arkadaşlarımız için aslında çok önemli dersler içermektedir.

Büyük Balık, Küçük Balığı Yutar

Her şeyden önce, pek çok kişi şirketlerin aslında "canlı" gibi hareket ettiklerinden pek haberdar değildir. Şirketler doğar, büyür ve gelişirler ancak ölmezler. (Elbette çökmedikleri ve iflas etmedikleri sürece... Bu işin başka bir boyutudur.) Sürekli büyümeye ve gelişmeye devam ederler. Eğer bir şirket, başarılı olduğu süre boyunca büyümeye devam ettiğinde; farklı nitelikler kazanabilir ve gelişebilir. 

Buna karşın, şirketler büyümeye devam ederken; elbette rakipleri olacaktır. Günümüzün modern toplumunu aslında vahşi ve yapay bir doğa olarak göz önüne aldığımızda; çok daha büyük şirketler elbette rakiplerini elemek için; böyle bir yola başvuracaklardır. (İşin diğer kısımlarını, sadece söylentide kalacağı için anlatmayacağım.) Günün sonunda, şirkette söz hakkı olan insanlara belirli miktarlarda paralar verilecek ve firmalar, bazı koşullara ve anlaşmalara göre, devredilecek, satılacak veya başka firmaların altına girecektir. Böylece diğer rakip şirketler, satın aldıkları şirketleri veya kuruluşları "rakip" sınıfından, "sahip olunan" sınıfına çekecektir.

Ülkeden Çıkan Sermaye

"Sermaye" denen kavramın ne olduğunu bildiğinizi göz önünde bulundurarak bunları anlatmaya devam edeceğim. Bir ülkenin içinde kurulan şirketler, o ülkenin sermayesine dahil olurlar. Şirketler, kazandıkları paraları, ki eğer uluslararası kuruluşlar adı altına girmiyorlarsa, ülkenin milli hasılasına dahil ederler. Zynga adı verilen şirket, Peak Games'i satın aldığında; aslında Türkiye'den Amerika Birleşik Devletleri'ne bir sermaye devredildi. Peak Games'de söz hakkı olan pek çok insana sıcak para gelmiş oldu ancak ülke; gelecek potansiyeli sağlayan bir sermayeden mahrum bırakılmış oldu.

İnsanların Açgözlülüğü

Burada kimseyi suçlamıyor olsak da; aslında Peak Games'in kazandığı çokça paradan daha fazlasını, Zynga onlara vererek gelecek vaat eden ve çok daha büyük işler yapabilecek bir firmayı, kendi bünyesine katmış oldu. Yıllık cirosu, dört yüz milyon dolar olan bir firmaya, neredeyse iki milyar dolar gibi büyük bir rakam verilmesi; şirketi kuran insanlar için oldukça cazip geldi. (Belki de işin bambaşka bir boyutu vardır ancak bunlardan şu anlık bahsetmeyeceğim.) Peak Games'de söz hakkı olan insanlar; bu kazandıkları paralar ile, yeni girişimlere yelken açabilirler, yeni girişimlere destek olabilirler ve topluma yeniden destek olabilirler.

Ancak Yemek Sepeti ve GittiGidiyor firmalarının yanına eklenen Peak Games'in satılması, bizler için aslında büyük bir kayıp ve iyi bir ders oldu. (Anlayabilene...) Belki de yerli şirketlerine sahip çıkmayan ya da çıkamayan toplumumuz, belki de yanlış bir kültürle oluşturulmuş start-up anlayışı, Peak Games'in kaderini belirledi.