Nur Derya
YazarNur Derya
4 dakika okuma süresi
Nis 5, 2020

Koronavirüs COVID-19 Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar


Yanlış: El kurutma makineleri yeni koronavirüsü öldürmede etkilidir.

 Hayır. El kurutma makineleri COVID-19'u öldürmede etkili değil. Kendinizi korumak için ellerinizi alkol-bazlı temizleyicilerle ovarak ya da su ve sabunla yıkayarak sıklıkla temizlemelisiniz. Ellerinizi temizledikten sonra kağıt havlu ya da sıcak hava üfleyen kurutucular ile iyice kurulamalısınız.

Yanlış:Ultraviyole (morötesi) dezenfeksiyon lambası koronavirüsü öldürebilir

UV radyasyonu cilt tahrişine yol açabileceğinden ellerin ya da cildin diğer bölgelerinin sterilizasyonunda kullanılmamalıdır.

Yanlış: Termal tarayıcılar COVID-19 ile enfekte olmuş herkesi tespit eder.

Termal tarayıcılar ateşi yüksek kişileri tespit etmekte etkilidir. Ancak enfekte olmuş fakat ateşi çıkacak kadar hastalanmamış kişileri tespit edemezler.

Yanlış: Bütün vücudunuza alkol ya da klor sürmek COVID-19'u öldürür.

Hayır. Bu maddeleri sürmek, gözlerine ve ağzınıza zarar da verebilir.

Yanlış: Burnunuzu düzenli olarak tuzlu su ile yıkamak önlemede yardımcı olur.

Hayır. Düzenli olarak burun yıkamanın solunum enfeksiyonlarını önlediği gösterilmemiştir.

Yanlış: Sarımsak önlemede yardımcı olabilir.

Sarımsak bazı antimikrobiyal özelliklere sahip olabilecek sağlıklı bir besindir. Ancak mevcut salgında sarımsak yemenin insanları yeni koronovirüse karşı koruduğuna dair hiç bir kanıt yoktur.

Yanlış: Bu virüs sadece yaşlıları etkiler.

Her yaştan insan enfekte olabilir. Yaşlılar ile daha öncesinden astım, diyabet, kalp hastalıkları gibi tıbbi rahatsızlıkları olanlar, virüsün yol açacağı ağır hastalıklara daha yatkın görünmektedir. Kovid-19 erişkin yaştaki bütün bireyleri etkileyebilir. Hastalığı ağır geçirme olasılığı yaş ilerledikçe artmaktadır. 40 yaşın altında binde 2 olan ölüm oranı, 80 yaşın üzerine çıkıldığından yüzde 15'e ulaşmaktadır.

Yanlış:Kovid-19 laboratuvar ortamında üretilmiş bir virüstür.

Kovid-19 laboratuvar ortamında hazırlanmış bir virüs değildir ve mikroorganizmaların geçirdikleri doğal basamaklar sonucu topluma yayılmıştır.

Yanlış:Kovid-19 tedavisinde antibiyotik kullanımı gereklidir.

Kovid-19 bir virüs hastalığı olup, antibiyotik kullanımının hastalık seyri üzerinde bir etkisi yoktur. Antibiyotikler virüse etki etmez.

Yanlış: Madem virüs hapşırık ya da öksürükle geçiyor, her koşulda maske takmalıyım.

Yüz ve burnu kapatan maskeler eğer kişi virüs taşıyorsa, hastalığı başkalarına bulaştırmamak için takılmalı. Yani virüs taşımıyorsanız maske takmanın bir anlamı yok. Bir parantez açmakta fayda var. Eğer virüslü ya da virüs olduğundan şüphelenilen bir kişiyle 1 metreden daha yakın şekilde temas edecekseniz o zaman maske zorunlu. Cerrahi maske diye isimlendirilen “normal” maskeler yeterli. Yüksek filtreli N95 maskeler ise sadece sağlık personeli için.

Yanlış: Virüs paket, koli, para elleyince bana geçmez. Sadece insandan insana bulaşır.

Virüs 21-23 derece sıcaklığın olduğu ortamlarda plastikte 4 gün, çelik yüzeyde 3 gün, kartonda 24 saat, bakırda 4 saat, kâğıt parada 6-8 saat yaşayabiliyor. Yani virüs kişiden yüzeye, oradan da başka birine bulaşabilir. O nedenle el temizliği önemli. Dışarıdan alınan paketler ise evde sabunlu suyla yıkanabilir ya da 60 derecelik alkollü dezenfektanla silinebilir.

Yanlış:Yüzeyden virüs kapılabilir, o zaman plastik eldiven takmalıyım.

Plastik eldiven virüsün elle temasını engeller ancak eldiven elinizdeyken ağız, yüz, burun ya da gözünüze dokunursanız tehlike altındasınız. O nedenle plastik eldiven ile çalışmak/gün geçirmek pek de mantıklı değil. Eldiven ile iş yapıp eldiveni atmakla işinizi yaptıktan sonra ellerinizi sabunlamak arasında fark yok. Eldiven, kısa süreli kullanımlarda anlamlı.

Yanlış:Ellerimi sadece suyla yıkasam yeter.

Sabun virüse karşı elimizdeki tek silah. Ellerin sıklıkla sabunla en az 20 saniye yıkanması önemli. Sabunun antibakteriyel olması ise şart değil. Adı üzerinde, ‘virüs’ bir bakteri değil. Sabunun olmadığı durumlarda en az 70 derece alkol içeren dezenfektan ya da jeller virüsü etkisiz hale getirir.

Yanlış:Cerrahi olarak isimlendirilen ve normal maske diye tanımlanan maskeler, gün içinde kullanıldıktan sonra yıkanarak tekrar kullanılabilir.

Cerrahi maskelerin kullanım süresi 3-4 saat olup, nemlendiğinde kirlendiğinde değiştirilmeleri gerekir. Maske yıkandığında koruyuculuk işlevini kaybeder.

Bunlar İlginizi Çekebilir