Yazar
5 dakika okuma süresi
Nis 25, 2024

PARANOİD KİŞİLİK BOZUKLUĞU OLGUSU: BİREY MERKEZLİ YAKLAŞIM İLE AÇIKLAMA


Joe, dört çoçuklu orta gelir sahibi bir ailenin üçüncü çoçuğudur. Joe 11 yaşındayken babaannesi onlarla yaşamak için yanlarına taşınmıştır. Joe’nin babaannesi yatmaya mahkum bir kadındır. Joe lisedeyken zeka düzeyi oldukça yüksekmiş ve rekabetçi bir lise yaşantısına sahipmiş. Özgüveni fazla ve aşağılıyıcı bir tutum sergilediğini makaleden çıkarsamaktayım. Eleştiri kabul etmeyen bir kişiliğe sahiptir bunun nedeninin aşağılık kompleksi olduğunu düşünmekteyim. Önem verdiği olgular ise bağımlılık ve kontrol olduğu vurgulanmıştır bu nedenden dolayı en büyük nefreti de babaannesidir çünkü babaannesi yaşamını sürdürebilmesi için Joe ve ailesine bağımlı yaşamak zorunda olduğunu gözlemleyebiliriz. Joe sürekli ders odaklı bir bireydir kaybetmekten haz etmediği belirtilmiştir bu özellikte rekabetçilik duygusunun tetiklenmesi kaynaklı olabileceğini düşünüyorum. İkili ilişkisi sırasında aldatıldığından dolayı bu durumu aşağılama yaparak “ ben sadece seks için birlikteydim, vücudu güzeldi.” gibi cümleler ile başka bir duruma atfetmeye çalışıyor. Bu durum sonrasında saplantılı bir şekilde ikili ilişki içerisinde olduğu kadınları takip ediyor. Kuşkulanma düzeyi ve aşağılamaları artış gösteriyor.

Üniversite döneminde grup çalışmalarından zevk almıyor çünkü başkasından emir almaktan hoşlanmadığı dile getirilmiştir. Düşük not aldığında ise hoca beni dolandırdı gibi düşünceler içerisine girmiştir.Sevgilisi oluyor ve bu durumda hoşuna giden durum ise karşı tarafa baskı ve karar gücünün olmaması ve karşı tarafa baskı yaptığında herhangi bir şekilde tepki görmeme durumu olduğunu belirtilmiştir.

İş hayatında bağımsız çalışmayı tercih etmiştir.İş yerindeki katı ve savunmacı tutumu nedeniyle iş yerinde reddedilişe neden olmuştur. Fakat Joe için aslında reddedilişin nedeni kıskanılması olduğu yönünde düşünceleri vardır.Temel endişesi ise fikrinin çalışmasıdır ve reddedilişinin altında yatan nedenin fikrinin çalındığını ve onun ismi olmadan sunulduğu fikrine inandı. İlerleyen yıllarda örgüt istifa etmesini rica etmiştir. Yeni girdiği iş yerinde de aynı sorunları yaşamasının üzerine örgüt bir ekip arkadaşıyla çalışması gerektiğini söylemiştir ama Joe ekip arkadaşının “casus”olduğuna inanmaktadır. Bu sıralarda ilişkisinde zorluklar yaşamış ve eşine “düşmanla iş birliği” yapıyorsun gibi sözler sarfetmiştir.Evliliklerinin sona ermesi komplo teorisinin kanıtı olarak düşünmüştür. Panik ataklarının başlaması üzerine bir psikiyatri ile görüşme kararı almış ama terapistine bu düşüncelerinden bahsetmek yerine onun sorgulamasını “şarlatan” olarak düşünmüştür.

Joe’nin fikirlerinin çalınması veya komplo teorileri hakkında kanıt bulunamamış ,nedensiz şüphelerinden dolayı uzman yardımına ihtiyacı olduğu sonucuna varılmıştır.

Yukarıda vakayı birey merkezli kişilik yaklaşımı üzerinden ele alıcak olursak; gerçek benine karşılık gelen değerleri bağımsız birey olabilmektir.Joe babaannesinden nefret etmesinin nedeni

bağımlı bir birey olması, iş ortamında tek başına çalışmalar yürütmesinin nedenide bağımsız bir birey olma isteğine örnek verilebilir. Gerçeği erkek olmaktır. Gerçek beni karşı tarafı kendinden üstün görmesi ve sürekli olarak aşağılıyıcı tutum içerisinde olması olabilir. Rogerian perspektifte olguyu ideal benini ele almamız gerekirse; iş ortamındaki ekip çalışmalarında etkili olabilmek sorumluluklarını en iyi şekilde yerine getirmek zorunluluğunu söyleyebiliriz. Mükemmeliyetçilik ideal benin parçasıdır. Joe’da mükemmeliyetçilik ders ve iş odaklı hayatı, akademik anlamda yüksek not alması almadığında “not konusunda dolandırıldığına “inanmasını örnek olarak söylememiz mümkündür.İdeal ben bireyin olmayı hedeflediği sıfatlardır. 2 yaşında iyi baba olabilme, çoçuğunun geleceğini bir noktaya kadar sağlayabilecek birikim yapabilmeyide kapsamaktadır.

Gerçek ben ile ideal benin arasındaki fark olması uyumsuzluğa neden olabilmektedir. Bu uyumsuzlukları tehditkar durumlar oluşturur. Tehditkar durumları şöyle sıralayabiliriz;

1) İkili ilişkisinde aldatılması sonucunda mükemmeliyetçi yapının zedelenmesidir.Bu durum daha

sonrasında kadınları daha fazla aşağılama ve saplantılı olarak takip edip kuşku duymasına neden

olmuştur.

2) Örgütün Joe’nın bağımsızlığından rahatsız olması ve sonucunda istifa etmelerini rica etmesini

söyleyebiliriz.

3) Yeni girdiğini iş yerinde önceki işinden ayrılmasına neden olan sebeplerin aynılarını yaşaması

ve bağımsızlık arzusuna rağmen ekip arkadaşı tayin edilmeside tehditkar durumlara örnek

gösterilebilir.

4) Evliliğiyle ilgili sorunlar olma durumu

5) Çoçuğuna bakma durumunda olmasını son olarak tehditkar durum olarak değerlendirebiliriz.

Bireyler tehditkar durumlarla başa çıkmak için savunma mekanizmaları oluştururlar. Birey merkezli yaklaşımda savunma mekanizmalarını reddediş ve algısal çarpıtma olarak ele alınmıştır. Öncelikle Joe’nın algısal çarpıtmaları şu şekildedir; mesleki başarı engellinin kıskançlık veya yöneticilerin engellemeleri sonucunda oluştuğunu düşünmektedir.İş yerinde sürekli bağımsız çalışmaları sonucunda istifası istenince fikrinin çalındığını ve onsuz sunulduğunu yönünde algısal çarpıtma yapmaktadır.Eşi ile sorunlarının aslında Joe’nin küçük sorunlara aşırı verdiği tepkiler sonucunda olmasına rağmen eşini örgütle iş birliği yapıyorsun ve bu komple teorilerinden dolayı ayrıldık gibi yorumlamadığı düşünceleri vardır. Kendi düşünceme göre her paranoid düşünceleri bir algısal çarpıtmadır. Reddedişleri ise; panik atakları ve paranoid kişilik bozukluğudur. Doktora danıştıktan sonra doktorun sorgulamalarını, sorunu olduğunu reddetmeyi de bu kategori altında ele alabiliriz.

Bunlar İlginizi Çekebilir