Ali Yücel
YazarAli Yücel
1.2 k görüntülenme
2 dakika okuma süresi
May 1, 2019

Apollon ve Dionysos dikotomisi


Şarap ve haz veya oluş tanrısı Dionysos;

Apollon ve Dionysos'un karşıtlığını sadece tarih boyunca değil,hayatın bütün bir bölümünde görmek mümkün.Özellikle edebi ve felsefi alanlarda...Öncelikle Dionysos ile başlayalım:Haz ve şarap tanrısı olan dionysos mantığın ve estetiğin tam karşısında duran bir metafordur.Yani daha çok spiritüellik ön plandadır:Duygu,aşk,nefret,sevgi ve kimlikten uzak olma gibi özelliklere sahiptir.Özellikle 'kimliksizlik' Dionysos'un en belirgin özelliğidir çünkü bütün kalıplardan,normlardan ve şekillerden uzak, tıpkı su gibi akışkan ve içine girdiği nesnenin şeklini alan bir fenomendir.Yani o herhangi bir kalıba sokulamaz ve bir yere yerleştirilemez.Dionysos'u mitoloji'de rastladığımız kadar edebiyatta da rastlamamız pek tabiidir.Çünkü mitler bize bu konuda en açık ipucunu veriyor.Örneğin Euripides tarafından yazılmış olan 'Bakhalar' tragedyasında bunu apaçık görebilmekteyiz:Kral Pentheus dionysos'u çağırır ve ona ''Saçların ne kadar güzel,lüle lüle'' der.

Burada dionysos'a yapılan hakaret niteliğinde bir söylemdir.Çünkü o bahsettiğimiz gibi tüm şekillere yabancıdır ve adeta bir kalıba koyulmak istenmiştir.

Güneş tanrısı ve biçimci Apollon;

Apollon ise Dionysos'un tam tersi olarak düşünülebilir.Yani kuralcı,kalıba girmeye uygun ve istekli bir fenomendir.Bu bağlamda batı dünyası Apollonik olarak betimlenir çünkü batı'nın kuralları ve düzeni en üst noktadadır.Örneğin batıda pozitif bilimlere verilen önem de bunun apaçık bir kanıtıdır.Evreni ve olan bitenleri anlamlandırma ve bir kalıp içine sokma çabasını göstererek yapar.Örneğin günümüzde genel anlamda Apollonik,yani düzen ve kurala dayalı bir sistem içerisinde yaşıyoruz.Bilimin çok rağbet görmesi bunun tekrar bir kanıtıdır.Fakat Oluşçu düzlemde (Herakleitosçu görüş) su bile her yerde yüz derecede kaynamıyor (uzay). Özetlersek Apollon ve Dionysos dikotomisini bu bağlamda doğu ve batı olarak da düşünebiliriz. 

Bunlar İlginizi Çekebilir