WWW ve Gelişimi 

Tim Berners-Lee 

  Birçok kaynakta internetin babası olarak lanse edilen kişidir. 1980 yılında CERN’de fizik mühendisi olarak çalışmaya başlamış ve 1989 yılında verileri düzenlemek için bir projesi olduğunu CERN’e iletmiştir. Projeye WWW ismi verilmiştir. Ayrıca W3 olarak da anılmıştır. Projenin amacı, dünya genelindeki üniversiteler ve enstitülerdeki bilim adamlarının çalışmalarının, proje verilerinin daha izlenebilir ve kolay erişilebilir olmasıdır. WWW ifadesi yerine WEB terimi daha sık kullanılmaktadır. Berners-Lee WWW projesi kapsamında 1990 yılının sonunda aşağıdaki teknolojileri geliştirmiştir: 

• HTML dili (web sayfası geliştirmek için) 

• HTTP protokolü (web üzerinde verilerin transferi için) 

• URL (web adreslerini tanımlamak için) 

• Web Server (web sayfalarını barındırmak için) 

• Tarayıcı (web sayfalarını görüntülemek için) 

WWW : World Wide Web (Dünya Çapında Ağ)

- WWW, ağ üzerindeki dokümanları ve web sayfalarının birbirlerine bağlanmasını ve bu oluşan yapı üzerinde de internet tarayıcıları ile gezinebilmeyi ifade eden internet teknolojilerinin genel adıdır.

- Günümüzde WEB olarak anılmaktadır.

Toplamda 5 gelişim evresine sahiptir. Bunlardan ilk 4’ü günümüz bilişim dünyasına kadar olan gelişimini, sonuncusu ise gelecekteki konumunu tanımlar. Bunlar:

1990-2000 => WEB 1.0

2000-2010 => WEB 2.0

2010-2020 => WEB 3.0

2020-2030 => WEB 4.0

-WEB 1.0 - Bakacak Olursak...

- Web sayfaları statik yapıdadır. Yani, içerikleri tasarım yapan kişinin güncellemesi olmadığı müddetçe sabittir. 

- Kullanıcı ile etkileşim yoktur. 

-  Web tasarımı yapanlar sayfayı tasarlar ve yayınlar, kullanıcılar ise sadece bu içeriği okuyabilirler. Herhangi bir yorum veya geri bildirim imkanları yoktur.

-WEB 2.0- Bakacak Olursak...

- Web dünyasındaki 2. evre olup, tüm insanların internete olan ilgi ve bağımlılığının belirginleştiği dönemdir. Sosyal Web olarak da anılan evredir. 

- Web sayfaları dinamik yapıdadır (asp, asp.net, php vb.). 

-  İçerik üretmek ve geliştirmek sadece web tasarımı ile ilgilenen uzmanlara ait olmaktan çıkmış, artık her bir bireyin içerik üretebileceği teknolojiler geliştirilmiştir.

- Kullanıcıların rolü değişmiş, içerik kontrolünü ellerine almışlardır.

- Blog sayfaları, Wikipedia, Facebook, Youtube, Twitter bu dönemde geliştirilmiştir. 

-  İnsanlar bilgi paylaşımı, birlikte iş ve bilgi üretimi konularında yeni bir alan bulmuşlardır.

- WEB 3.0 - Bakacak Olursak...

- Semantik Web (Anlamsal Ağ) olarak isimlendirilen evredir. 

- Bir önceki evre ile beraber devasa bir bilgi patlaması olmuştur. 

- Sıra, insanların bireysel özelliklerini dikkate alan web sayfalarına gelmiştir. Bu noktada, verilerin anlamlı hale getirilmesi, temel yapay zeka ve makine öğrenmesi uygulamalarının kullanılması ve geliştirilmesine sonucunda; 

* Örneğin, Google arama geçmişlerine bakarak kişiye uygun reklamların gösterilmesini ve tavsiyelerde bulunulmasını başarmıştır.

*Benzer yaklaşımları Facebook, Twitter ve Instagram dahil bir çok popüler site yanında, daha küçük ölçekli siteler de kullanmaya başlamıştır.

*Verinin önemi artmış ve veriden öğrenme yaklaşımları ön plana çıkmıştır.

*Birbirlerinden bağımsız şekilde bulunan devasa boyuttaki veriler, aralarında ilişkiler kurularak daha yenilikçi bir yaklaşımla ele alınmaya başlanmıştır. Bu yaklaşım Ontoloji kavramı ile açıklanmaktadır. 

- WEB 4.0 - Bakacak Olursak...

- Yapay Zeka, IoT (Nesnelerin İnterneti - Internet of Things) ve Bulut Bilişim (Cloud Computing) alanındaki gelişmelere paralel olarak isimlendirilen evredir. 

- Neredeyse her türlü mobil cihaza internete erişim yeteneğinin kazandırılması sonucunda; 

  * Web 4.0, insanların ve makinelerin ortak bir şekilde kendi aralarında ve birbirleriyle güçlü, sağlam bir bağ kuracağı ve akıllı etkileşimler gerçekleştirebileceği ağ yaklaşımı ön plandadır. Günlük hayatımızda kullandığımız birçok farklı nesne ile sahip oldukları algılayıcılar (RFID, NFC, sensörler) üzerinden farklı iletişim teknikleriyle (Wifi, Wimax, Zigbee, Bluetooth, Kızıl Ötesi) bilgi alışverişi yapabilmekte, isteklerimiz için konuşabilmektedir. Web 4.0 ile bu özel iletişim kuralları içindeki okuma/yazma etkileşiminin ötesinde, ağda Web 3.0’daki anlamsal sürece dâhil olarak, bağlama özgü kararlar alınabilmekte ve sürekli etkileşim hâlinde olunarak yeni bir web anlayışından söz edilmektedir. 

Okuduğunuz İçin Teşekkür Ederim...

     Hamza Daşdemir.