• ŞEHİR PLANCISI NE İŞ YAPAR?
• Dört senelik mi ? Şimdi siz neyi planlıyorsunuz ?
• Çevre mühendisliği mi yani ?

Şehir ve Bölge Planlama Bölümü

İçinde yaşadığımız çevreyi, yerleşmeleri ve şehirleri daha yaşanabilir kılmayı hedefleyen Şehir ve Bölge Planlama bölümü, bunu yaparken doğanın bize sunduğu kaynakları gelecek kuşaklara da kalacak şekilde akılcı kullanmayı ilke edinmektedir. Aynı zamanda kültürel mirası ve tarihi değerleri korumanın yanı sıra eşitlikçi ve hoşgörülü olmayı da amaçlamaktadır. Ülke düzeyinden yerel ölçeğe kadar her türlü yerleşmede fiziksel ve mekansal tüm gelişmelerin bir düzen çerçevesinde biçimlenmesi Şehir ve Bölge Planlama bölümünün konusunu oluşturmaktadır. 

Şehir Plancısı

Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Türkiye Cumhuriyeti Üniversitelerinde Lisans düzeyinde 4 yıl süreli akademik bölüm ve bu bölümlerin resmi adıdır. Şehircilik ve Bölge Planlama olmak üzere iki anabilim dalından oluşmaktadır. Bu bölümden mezun olanlara resmi olarak Şehir Plancısı ünvanı verilmektedir.

Ülke düzeyinde ve yerel ölçekte planlı gelişmenin sağlanması için, yerleşmelerin değişiminde etkili olabilecek mekansal, sosyal, demografik, ekonomik ve teknik verilerle estetik, kültürel (tarihi-arkeolojik), doğal/ekolojik etmenleri birlikte değerlendirerek geleceğe yönelik amaç ve hedefleri koyan, uygulama araçlarını ve süreçlerini tanımlayan, karar vericilere alternatif öneriler oluşturan ve bunların uygulanmasında rol alan uzmanlara Şehir Plancısı denilmektedir. Planın parçaları olarak ortaya çıkan projeleri tanımlamak, bu projeleri koordine etmek, yönlendirmek, denetlemek veya projelere dönük danışmanlık hizmetlerini yürütmek plancının uygulamadaki rolleridir.

Şehir ve Bölge Planlama Dersleri

Disiplinler arası bir bölüm olan Şehir ve Bölge Planlama ekonomi, matematik, tarih, mimarlık, sanat, peyzaj, ulaşım, harita, sosyoloji ve jeoloji gibi kentin yanısıra insanları da ilgilendiren birçok bölümden oluşmaktadır. Şehir Plancıları sadece kentlerle değil insanın, toplumun ve hareketin olduğu her yerle ilgilenmekte ve bunu sade mekansal olarak değil sosyo-kültürel alanda da yapmaktadırlar.

Bu bağlamda lisans eğitimi boyunca alınan derslerin isimleri üniversiteden üniversiteye göre değişse bile İstanbul Teknik Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümünde alınan dersler şu şekildedir:

• Şehir ve Bölge Planlamaya Giriş

• Şehir ve Toplum

• Yabancı Dil

• Matematik

• Projeler

• Görsel İletişim ve Teknik Resim

• Görsel iletişim ve Perspektif

• Temel Tasarım ve Görsel Sanatlar

• Olasılık ve İstatistik

• Bilgisayar ve Bilgi Sistemlerine Giriş

• Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Planlama

• Sit Koruma

• Planlamaya Katılım

• Fiziksel Çevre Kontrolleri

• Arazi Kullanım Planlaması

• Konut ve Yöre Planlaması

• Şehirsel Ulaşım

• Peyzaj Planlaması ve Tasarım

• Şehir ve Çevre Mühendisliği

• Planlama Kuramı ve Teknikleri

• Şehir Ekonomisi

• Şehir Sosyolojisi

• Şehir Tarihi

• Şehir ve Çevre Jeolojisi

• Şehir Hukuku ve Şehir Yönetimi

• Şehirsel Tasarım

• Planlamada Kantitatif Yöntemleri

• Şehir Yenileme

• Bölge Bilimi ve Planlama

• Metropoliten Planlama

• İnsan Kültürü ve Çevre

• Taşınmaz Mal(Gym) Değerlemesi

• Kentsel Dönüşüm Modelleri ve Uygulamaları

• Konut Sorunu ve Politikaları

• Uzaktan Algılama

• Doğal Tehditler ve Şehirlerin Güvenliği

• Ticaret Alanları Planlaması

Uzmanlık Alanları

Kamu ve toplum yararını esas alan bir kamu hizmeti olan şehir planlama bağlamında şehir plancısı gerek kamu sektöründe gerekse özel sektörde kamu hizmeti veren bir uzmandır. Aynı zamanda kent ve kentlinin hakkını gözeten ve interdisipliner bir meslek olduğu için tasarım, mühendislik, ekonomi, ekoloji, sosyoloji, psikoloji, tarih, istatistik gibi kent ve kentliye dair tüm alanlarda genel bilgilere sahip olan bir meslektir.

Lisans eğitimi tamamlandıktan sonra yüksek lisans yapılarak farklı alanlarda şehir plancısı olarak uzmanlık sağlanabilir. Uzmanlaşma alanlarından bazılar şunlardır:

• Akıllı Kentler / Akıllı Şehirleşme

• Kentsel Dönüşüm

• Bölge Planlama

• Kentsel Tasarım

• Gayrimenkul Değerleme

• Çevre Planlama

• Uzaktan Algılama

• Turizm Planlaması

• Afet ve Risk Yönetimi

• Kentsel Ulaşım Planlaması

• Stratejik Planlama

• İmar Hukuku

• Kentsel Koruma ve Yenileme

• Arazi Kullanımı Planlaması

• Kırsal Kalkınma Planlaması

• Sürdürülebilir Kalkınma Planlaması

• Coğrafi Bilgi Sistemleri

• Kentleşme Politikası

İş Olanakları

Şehir plancısı ünvanını alan her plancı; plan yapmaya yetkili olan yerel, bölgesel ve merkezi yönetimlerde iş imkanı bulabilmektedir. Belediyeler, Valilikler, Kalkınma Ajansları ve Bakanlıklar yerel, bölgesel ve merkezi yönetimleri oluşturmaktadır. Bu yönetimler dışında Şehir Plancıları Odasına kayıtlı özel planlama bürolarında da iş imkanı bulabilmelerinin yanısıra ayrıca isteyenler kendi özel bürosunu da açabilmektedir. Çoğu meslek dalında olduğu gibi yeterliliklerini sağladıkları taktirde Üniversitelerde akademisyen olarak da devam edebilirler. Aynı zamanda Şehir ve Bölge Planlama Bölümü interdisipliner bir alan olduğu için, birçok disiplin ile ortak çalışmalar yürütebilir.