Palindrom Şiir
Bilge Çetinkaya
YazarBilge Çetinkaya
3 dakika okuma süresi
Tem 17, 2023

Sanma şâhım / herkesi sen / sâdıkâne / yâr olur 

Herkesi sen / dost mu sandın / belki ol / ağyâr olur 

Sâdıkâne / belki ol / bu âlemde / dildâr olur 

Yâr olur / ağyâr olur / dildâr olur / serdâr olur 

 

Güzelmiş, ne bu? dediğinizi duyar gibiyim. Bu yüzden sizi çok bekletmeden hemen palindrom şiirle tanıştırayım.  

Öncelikle palindromun kelime anlamına baktığımızda düzden de tersten de okunduğunda aynı olan cümle, sözcük ve sayılara denir.  

 

PALİNDROM ÖRNEKLERİ  

Palindrom sayılara örnek verecek olursak; 

101 

121 

45854 

698727896 ….. 

 

Palindrom tarihlere örnek verecek olursak; 

02.02.2020 

11.02.2011 

22.02.2022 …. 

 

Palindrom kelimelere örnek verecek olursak; 

 

Ata 

Kabak 

Kayak 

Radar 

Ege 

Nalan 

Sos 

Yay 

Yatay …. 

 

Palindrom cümlelere örnek verecek olursak;  

 

Ey Edip Adana'da pide ye. 

Nine son işin o senin. 

Pay ederek iki kerede yap. 

Ayol abla keten etek al baloya. 

Takas çok ama koç sakat..... 


 

 

PALİNDROM ŞİİR NEDİR? 

 

Bir palindrom şiir, hem tersten hem de düz olarak okunduğunda anlamını koruyan bir şiir türüdür. Bu şiirlerde kelime, hece veya harfler geriye doğru aynı sırayla tekrar eder.  

Yukarıda yazılan şiir, Yavuz Sultan Selim’in ‘Sanma Şâhım Herkesi Sen Sâdıkâne Yâr Olur’ adlı meşhur şiiri ‘sözcük öbeği’ biçiminde palindrom şiirin en meşhur örneğidir.   

 

Sanma şâhım / herkesi sen / sâdıkâne / yâr olur 

Herkesi sen / dost mu sandın / belki ol / ağyâr olur 

Sâdıkâne / belki ol / bu âlemde / dildâr olur 

Yâr olur / ağyâr olur / dildâr olur / serdâr olur 

 

Bu şiirde ayrılmış her bir bölüme bir sayı verelim. Bu durumda şiir: 

 

1 / 2 / 3 / 4 

2 / 5 / 6 / 7 

3 / 6 / 8 / 9 

4 / 7 / 9 / 10  

 

şeklinde olur ve düz okuduğunda da, üstten aşağı okuduğunda da bize aynı şiiri sunar. Soldan sağa okunduğunda veya yukarıdan aşağı okunduğunda aynı şekilde okunan kıtalara “satranç” kıta  ismi de verilmektedir.  Ayrıca her dizesi düzden veya tersten okunduğunda aynı olan şiirlere de 'tam palindrom' şiir denir.


 

Buraya kadar gelmişken size kendi yazdığım bir palindrom şiiri sunmak istiyorum:  



Düşündüm durdum saatlerce,

Sanki bilindik  hikaye.  

Gördüğüm gerçek hayatsa 

Belli ki yazılmış roman niyetine. 

 

İnsan içindekini aşamaz,  

Günbegün düşer tutsak.

Ardından kalan ihtimaldir, 

Hayalleri aydınlığa çıkartacak. 

 

Kalanı karanlıktır, 

Varsa gölgesi belirsizliğin. 

Yanılanı affetmiyor hayat 

Yoksa  çaresizliğin. 

 

Durmadan kazanırken  

Kendine sürekli borçlanır insan  

Neden ?

İnsan borçlanır sürekli kendine

Kazanırken durmadan. 

 

 Çaresizliğin yoksa 

Hayat affetmiyor yanılanı. 

Belirsizliğin gölgesi varsa  

Karanlıktır kalanı. 

 

Çıkartacak aydınlığa hayalleri,

İhtimaldir kalan, ardından. 

Tutsak düşer günbegün 

Aşamaz içindekini insan. 

 

Niyetine roman yazılmış ki belli, 

Hayatsa gerçek, gördüğüm;

Hikaye bilindik sanki 

Saatlerce durdum, düşündüm...

 

Bu yazdığım şiirin özelliği baştan sona okunduğunda ve sondan başa okunduğunda aynı şiiri okumuş olmanızdır ve sözcük grubundan palindrom şiir kategorisine girebilir.  

Palindromlar, dilin ve edebiyatın sınırlarını zorlamak isteyen herkes için ilham verici bir yolculuktur. Bu yolculukta yazımı burada sonlandırıyor ve şiirle kalmanızı diliyorum 😊  

 

Bunlar İlginizi Çekebilir