Öncelikle kitabın ismi ve kapağında yazan cümleden bahsetmek istiyorum. Bu kitabı seçmemdeki en büyük sebeplerin başında kitabın adı geliyor.”Küçük başlayın büyük düşünün” hiçbir şey imkânsız değil, hayal edin, kendinize büyük hedefleri amaç edinin ve bu hayallerinizin, hedeflerinizin doğrultusunda küçük adımlar atarak yola koyulun. Kitap kapağındaki cümle çok dikkat çekici :”Başkalarının hayatını yaşayarak zamanınızı çöpe atmayın”. Zamanınız kısıtlı ve çok değerli, bu yüzden onu başkalarının hayatını yaşayarak harcamayın, başkalarının fikirleri, düşünceleri kalbinizin ve aklınızın sesini duymanızı engellemesin. Arka kapağında bir diğer cümle de ;”Dünü düşün, yarının hayalini kur ama bugünü yaşa”. Yani geçmişte yaptığın hataları gör ve geçmişin geçip gittiğinin farkında ol ve yaptığın hataları gelecekte yapma.

Kitabın yazarı; dahi, muhteşem pazarlamacı, apple’ı apple yapan kişi: Steve Jobs’tır. Biraz da kitap içeriğinden bahsedeyim:

 Kitap bir hikâye değil de daha çok yorumlardan ve görüşlerden oluşuyor ve 9 tane konu başlığı barındırıyor.

1) Başlangıçlara Dair

Daha önce yapılmamış bir şeyi en iyi şekilde yapacaklar ve böylece geri dönüp her şeyi baştan yapmaya kıyasla daha ucuz olacaktı. Yani daha önce yapılmamış bir şey deneyeceklerdi ve bu maddi anlamda daha karlı olacaktı.

Yaptıkları şeylerin içyapılarına dair insanların herhangi bir bilgi sahibi olmadığı ortamda sihirli bir şeyden ziyade insana özgü olduğu anlaşılınca özgüven sahibi olup işlerine dört elle sarılmışlar.

Hiçbir şey için geç olmadığını ileride keşke dememek için o anki fırsatları cesur bir şekilde kullanılması gerekiyor.

Yaratıcı ve zeki insanların sıkı bir çalışma sonucunda insanoğlunun sorunlarını çözebileceğini dile getiriyorlar.

Geçmiş geri gelmeyecek bu yüzden geçmişi bırakıp yoluna devam etmek.

Yazar başından geçen bir olayı şöyle anlatıyor:” Atari ’ye gittik ve ‘Baksanıza, elimizde şöyle muhteşem bir şey var, hatta bir kısmında sizin donanımınızı kullandık, bize finanse etmek ister miydiniz? Veya bu şeyi direkt size verelim. Bitirmemizi sağlayın yeter. Maaşımızı öderseniz, yanınızda çalışabiliriz.’ Dedik. Onlar da:” Olma.” Dediler. Bu sefer de Hewlett-Packard’a gittik ve onlar da ‘Baksanıza size ihtiyacımız yok. Daha üniversiteyi bitirmemişsiniz,’ dediler.” Kısacası buradan çıkardığım sonuç “azim ve hırs, girişimcinin en değerli sermayesidir.” Eğer onlar orada pes edip bıraksalardı belki de bugün kimse Steve Jobs’tır tanımayacaktı.

En önemli konulardan biri asla sevmediğiniz bir iş yapmayın. Çünkü sevdiğiniz işte azmedersiniz, zevk alarak yaparsınız.” Vay be! İşte bu benim eserim.” Dersiniz; ama sevmediğiniz bir işte bırakırsınız, sallarsınız ve işinizi düzgün yapmazsınız. Bu da sizi strese sokar, üzer. Verim alamazsınız, üretemezsiniz; enerjin, emeğin, vaktin boşa gider. En önemlisi de mutlu olamazsınız.

Yaşadığınız çevre de işinizi etkileyen bir etkendir bu yüzden yaşayacağınız yer konusunda çok dikkatli bir seçim yapmak zorundasınız. Kitapta yazar:” California’da deneyselliğe açık bir yan, yeniliğe açık bir yan vardı.” diyor ve burada çevrenin önemini vurguluyor.

Doğru olduğunu bildiğiniz şeylerden asla vazgeçmeyin ve hiç kimseden korkmayın.

2) Sektöre Dair

İnsanların istekleri karşılamak zordur. Siz müşterilerinizin isteklerini karşılamaya çalışırken onlar daha yeni şeyler isteyecek. Bu demek olmuyor ki müşteri memnuniyeti önemli değil sizi zirveye çıkarıp düşüren müşterilerdir, alıcılarınızdır. Onların taleplerini tabi ki de yerine getirmeye çalışacaksınız. Ama olmuyorsa olabileceğinin en iyisini yapmaya çalışın.

Kalite her zaman sayılardan daha önemlidir.

Ne kadar çok kalite sahibi olsan da reklam çok ama çok önemli bir etkendir. Çünkü insanların sizin ürününüzü bilmeleri, tanımaları gerekiyor. Ürünleri çok sağlam, çok kalite sahibi olan firmalar reklamsızlık yüzünden iflas edip şirketlerini kapatmışlardır. Reklam, tanıtım, reklam yüzü gibi faktörler şirketinizin tanınmasında çok büyük bir role sahiptir.

BusineesWeek dergisin de geçen bir yazıda odaklanma ve basitliğe değinilmiş. Bir işi yaparken tüm dikkatini, yoğunluğunu, kısaca her şeyinle birlikte o işe odaklanmalısın. Bunu yaptığın zaman hata yapma oranın çok daha azalacaktır. Piyasaya çıkaracağın ürün en kaliteli hale gelecektir. Basitlik konusunda, insanlar karmaşık olan şeylerden daha çabuk sıkılır o yüzden çıkardığın ürünün sade olması işi her zaman daha kolaylaştırır.

Benzer ürünler çıkarmaktan daima kaçının. Her zaman hep bir ilerisini hayal edin ve hayal etmekten asla vazgeçmeyin.

İmkânlarınızın sınırlı olması zirveye çıkmanıza engel değil. Sadece doğru adımı atıp bir ilerisinde ne olabileceğini kestirmeye çalışın. Vizyon sahibi olun.

Belli bir noktaya geldikten sonra yürüdüğünüz yoldan çıkmamaya gayret edin. Yani demek istediğim örneğin mercedesin bilgisayar ürettiğini veya apple’ın otomobil ürettiğini düşünün.

Zirveye çıkmaya çalışırken yürüdüğünüz, geçtiğiniz yollar çok önemli. Kısa bir yol bulursunuz ancak o yoldan geçmek için zarar vermek zorundasınız. Bu yolu tercih etmeyin yolu uzatın ama zararsız geçin. Bu sizin saygınlığınızı artıracaktır.

Geçmişi bakıp üzülmeyin, keşke demeyin. Bu ancak yürüdüğünüz yolda size engel olur.

Disiplin çok önemli bir etkendir. Disiplinin olmadığı yerlerde işler çok zorlaşır. Disiplinli olmak sert, katı kurallar koymak değil de daha çok düzenli olmaktır. İşleri zamanında yapıp sorumluluğu bilmektir.

Yapılan her işte “Bu işte en iyisi ben olmalıyım.” Diyerek yapılmalıdır. Mükemmeliyetçi ve başarıya aç olunmalıdır.

Hata yapılabilir. Önemli olan hatadan ders çıkartıp bir daha yapmamaya gayret göstermektir.

Zaman ne kadar ilerlerse ilerlesin kişinin içinde ki girişimci ruh ölmedikten sonra her zaman daha yeni şeyler hayal edebilir.

Bakış açınız maddiyat değil de kalite olursa ve bu kaliteyi sağlayabilirseniz maddiyat zaten gelir.

Ortaya konulan üründe estetik görünüm çok önemlidir. Albenisi yüksek ürünler diğerlerine göre daha çok tercih edilir ve şu anki zamanımıza göre yorumlarsak hatta estetik işlevden daha ön planda denilebilir. Çünkü insanlar bir yarış halinde, gösteriş merakında.

Şirkete alınan elamanlarda seçici davranılması gerekiliyor. Hırslı, azimli ve başarılı kişiler seçildiği takdir de başaramayacakları hedef yoktur.

Ne kadar iyi ürün ortaya koysanız da başlangıçta yaptığınız basit ürünleri unutturun ve fark oluşturun.

3) Liderliğe Dair

İşe alınacak kişiler çok önemlidir. Alacağınız kişinin elbette zeki olması gerekiyor, ancak öncelik olarak zeki olmasından ziyade yapacağı işe âşık olacak, hevesli insanlar tercih edilmelidir.

Tüm sorumlulukları üstlenmeye çalışılması verimi azaltır ve kişiyi strese sokar.

Bir iş başarıya ulaştığı zaman bunu tek bir kişinin yaptığını değil de bir ekip işi olarak yapıldığını unutmamanız gerekir.

Birbirlerinin eksiğini, olumsuz yanlarını kapatacak bir ekip kurulması gerekiyor ki yapılan işler muhteşem ve kusursuz olsun.

4) İnovasyona Dair

İnovasyon, toplumsal, kültürel ve idari ortamda yeni yöntemlerin kullanılmaya başlamasıdır.

Liderler ile takipçiler arasındaki fark inovasyondur.

Alışılmışlığın dışında bambaşka bir ürün ortaya çıkarmak veya o ürün üzerinde çalışma fırsatı bulmak çok özel bir iştir.

Çıkarılacak ürün önceden kullanılmış veya şu anda kullanılan bir üründen farklı ve kaliteli olsun ki pazar payı da yüksek olsun.

Amaç popüler kültür veya insanları çıkarılan ürünü almaya ikna etmek değil, sizin ne yapmak, piyasa ne çıkarmak istediğinizdir.

Hedef gruplara göre ürün tasarlamak zor bir iştir. Tasarlanan ürünü insanlara siz gösterene kadar onlar ne istediklerini bilmiyor olur.

Yapılan işin şu zamana kadar yapılmış her şeyden daha farklı, özel ve daha basit bir şekilde tasarlanmasını amaçlarınızdan biri olmalıdır.

Yazar: Sermayenin pek bir önemi olmadığından bahsediliyor. Olayın çalıştığınız insanlar, onları nasıl yönlendirildiğine ve işten ne kadar iyi anladığınızda bittiğini vurguluyor.

Çalışanların ve müşterilerin de çok sevip, beğeneceği bir ürün çıkarılması gerekmektedir.

Yaratıcılık bu işte çok önemlidir. Yaratıcı insan hayal eder, sonra zihninde hayal ettiği şeyi iyice belirginleştirir. Kendi hayat pratikleri arasında bağ kurmaya çalışırlar.

Genç insanların hayal gücü, orta yaş ve yaşlı insanlara göre çok daha yüksektir. Bu yüzden yaratıcılık konusunda gençler çok daha ön plandadır.

Tasarım sadece bir süslemeden ibaret değildir. Örneğin bir ürün düşünün. Görünüm olarak muazzam. Dersiniz ki harika, mükemmel bir ürün. Ancak tasarım sadece görünüm değil o ürünün işleyişini de kapsar.

İnsanlara muhteşem ürünler sunmak isteniyorsa, öz eleştiri sahibi olunması gerekmektedir.

Bir ürün de insanlar arka planda, ürünün içinde ne olduğunu bilemezler. Yapılan iş dürüst ve temiz bir şekilde yapılmalıdır.

Hiç bir şeyin fazla önemsenmemesi gerektiğini, hayatınızı bir yaratıcı olarak yaşamak istiyorsanız geçmişe takılmayıp, yeri geldiği zaman da ürettiğiniz her şeyi, olduğunuz kişiyi çöpe atmaya hazır olmalısınız.

Yeni bir şey ortaya koyarken hatalar yapılabilir. Önemli olan bu hataları kabullenip düzeltmeye çalışmak ve yola devam etmektir.

Yaptığınız ürün öncelikle sizin hoşunuza gitmeli. Öncelikle siz âşık olmalısınız.

Öncelikle müşteri deneyimine odaklanmalısınız sonra yavaş bir şekilde odak noktasını teknolojiye çevirmelisiniz.

Yapılan iş de bir yaprak misali rüzgâr nereye savurursa değil önceden planlanmış bir şekilde adım atılmalıdır.

Bütün süreci baştan sona enine boyuna planlayıp o şekilde başlanması gerekir.

5) Diğer Herkese Dair

Bir üründe sadelik çok önem taşır. Örneğin müzik dinleyeceksiniz. Bir tuşa batığınız da direkt çalan bir ürün mü tercih edilir yoksa sizi durmadan oradan oraya yönlendiren bir ürün mü? 

Özellikle internet girişimciliğinin temel sorunu, girişimcilerin erkenden pes etmeleridir. Bu duruma bazen anlayışlı yaklaşmak gerekiyor. Çünkü insanların doğası da bazı şeyleri kaldıramayabilir faka bu durumlarda pes etmeyip, acı çekse de yoluna devam eden kişi zaferi görecektir.

Ürünlerde taklitten mutlaka kaçınılması gerekmektedir. Taklit edilen işte asla tutulamazsınız.

Oluşturulan üründe tanıtım olmazsa olmazdır. Çünkü insanlar neyi alacağını, aldıkları şeyin nasıl kullanacaklarını bilmeleri gerekiyor.

İnovasyon yaparak yoluna devam eden şirketler kalıcı bir yere sahip olurlar. Örneğin: Apple ve Dell. Şu anda günümüzde kime sorsan Apple’ı bilir. Peki ya Dell…

Boşa yatırım boşa zaman ve para kaybı. Yatırım yaparken yatırım yapacağınız firmaları, şirketleri iyi belirlemelisiniz.

Kimsenin yapmadığı bir şey hayal edip, bu fikirlerinizi gerçeğe dökmeyi yansıtın.

6) Teknolojiye Dair

İnternet alanı çok geniş bir alandır. Her türlü içeriğe ve bilgiye ulaşma imkânını ücretsiz bir şekilde sunar. En heyecan verici tarafı da kimsenin hak iddia edememesidir.

Bilgisayar şu zamana kadar ki en olağanüstü icatlardan biridir. Çünkü bilgisayar kişiyle hiçbir karşılık beklemezsizin etkileşime geçebilen bir alettir.

İnternet kimseyi ayırt etmeksizin herkese eşit şekilde imkân sunar. Bu imkânların nasıl kullanıldığına kişiye kalmıştır. İnternet hiyerarşiyi ortadan kaldırır.

Bilgisayar çok yönlü bir alettir. İstediğin şekilde kullanabilirsin. Bir ajanda, hesap makinesi, iletişim aleti vs…

Yaş ilerledikçe teknoloji bilgisi zayıflar. Bizim zamanımızı ele alalım. Örneğin benim dedem akıllı telefon kullanmayı beceremez. Bir bilgisayar karşısına geçse hiçbir şey yapamaz. Gençler de ise şu soru vardır: “Bununla ne yapabilirim?”

Teknolojinin zararları yok mu? Tabi ki de var. Bu kullanıma bağlı, günümüz de internet dolandırıcılığı hat safhada veya televizyonu ele alalım. Gereksiz kullanımı sonucunda insanın beynini uyuşturuyor. Buna engel olmak yine kişinin kendisinde bitiyor.

Yazar sıklıkla wep’in çok demokratik bir ortam olduğunu vurguluyor.

Piyasada ki sıradan ucuz bilgisayarların işlevleri bile akıl almaz derecede.

Çok güzel bir cümleyi paylaşmak istiyorum: “Bilgisayar, zihinlerimiz için yapılmış bir bisiklettir.”

İnsanları bilgisayar almalarına en çok iten sebebin, teknolojik ağa bağlanma isteği olduğu söyleniyor.

Bu teknolojilerin hayatımızı inanılmaz derece de kolaylaştırdığını ve hayatımızı kökten değiştirdiğini söyleyebilirim.

7) İtkilere Dair

Öncelikle itkinin ne anlama geldiğinden bahsedeyim. İtki insanı kendiliğinden eyleme iten, itici neden, güdü anlamına gelir.

Bir işi yapmayı kafaya koyduysanız, hayatınızı başka türlü yaşama ihtimallerinden vazgeçmek zorundasınız. Kimsenin ne dediğine aldırış etmeden, tabiri caizse at gözlüklerini takıp yolunuzda kararlı bir şekilde devam etmelisiniz.

Çok iyi bir şirket olmak için, bakın çok büyük bir şirket demiyorum, iyi bir şirket olmak için en iyi aletleri yapmayı hedef edinmelidir.

Müşterilerinizin her zaman en iyi ürünleri istediğini unutmayın. Küçük ayrıntıları göz ardı etmeyin.

Bizim bir atasözümüz var: “Kefenin cebi yoktur.” Bunu bilerek yaşayın. Kaybedecek bir şeylerinizin olduğu sizin girişimci ruhunuzu kırıyorsa bu sözü hatırlayın. Bu demek değildir ki har vurup harman savurun. Harcamalarınızı gerektiği yönde yapmaya çalışmalısınız.

Her şeyin başında sabır gelir. Başarılı girişimciler ile başarısız girişimcileri ayıran yegâne sebeptir. Sabrın sonu selamettir.

Cesaret de çok önemlidir. Başarısızlık riskini göze almayı bilmelidir bir girişimci.

Yazar girişimcilerin sanatçı kişiliğine sahip insanlar olduğunu söylüyor. Bende katılıyorum bu fikrine. Mesela 50 Cent lakabındaki Curtis Jackson. Kendisi hip-hop müzik kültüründe tanınan bir isim. Ancak çok büyük bir girişimci ruha sahiptir.

Konusu açılmışken girişimciler ile sanatçıların ortak yönlerinden bahsetmek istiyorum. Yaratıcılık ruhu, takıntılı olmak, amaç gibi daha nice faktörler de ortak noktada buluşurlar.

Bir ürün ortaya koymaya çalışırken ki süreçte dikkat edilmesi gereken bir diğer hususta, yaptığınız şeyin mükemmel olması gerekir. Çünkü yaptığınız şeye bir zaman harcarsınız ve o zaman geri gelmeyecek bu yüzden harcadığınız zaman yaptığınız işe değmeli.

Bir ürün çıkarıp onu piyasaya sürmeden önce kendinize sormanız gereken bir soru var: “Ben bu ürünü kullanır mıyım?”

Şirketiniz büyüdükten sonra asla değerlerden ve kişilikten taviz verilmemesi gerekir. Şirketiniz tanınmadan önce hangi değerlere sahipse tanındıktan sonra da aynı değerlere sahip olmalıdır.

Yapılan işe tutkuyla, aşkla bağlanılması gerekir. Çünkü her işin kendine göre bir zorluğu vardır. Eğer işinize bağlı değilseniz pes eder bırakırsınız.

8) Mirasına Dair

Mezarlıkta ki en zengin adam olmaya çalışmak boştur. Gece başınızı yastığa koyduğunuzda “Harika bir iş çıkardık.” Diyebiliyorsanız olay bitmiştir.

“Önceden hayalini kurduğumuz bu şeyleri, şimdi yapıyoruz.”-Açılış konuşması,2004.

Bir şeyin önemli olabilmesi için dünyayı değiştirmesi gerekmez. Sizin dünyanızı değiştirmesi yeterlidir.

Öyle bir iş yapılmalıdır ki müşterileriniz size sadık olsun.

9) Hayata Dair

Sanatçılara çok büyük değer verdiğinden bahsetmiş.

Cesur olun. Dünyayı değiştirebileceğini düşünecek kadar deli olan insanlar gerçekten dünyayı değiştirebilecek olanlardır.

Kaybettiğiniz zaman pes etmeyin bu size bir tecrübedir. Tekrar deneyin ve bir öncekinde yaptığınız hatayı tekrar etmeyin.

Kalbinizin sesini dinlemenize engel bir sebep yok.

Kaç yaşında olursanız olun sabah kalktığınız da sizin için yeni bir gün başlar.

Sahip olduğunuz en değerli kaynaklardan biri boş zamanımız olduğunu söylüyor.

Herkes cennete gitmek ister ama kimse ölmek istemez. Ölüm muhtemelen hayatın en iyi icadıdır.

 “Bir şey daha var…” Apple sunumlarının sonuna doğru ürünleri ilk kez gösterirken sık kurulan cümle.

Ve son olarak her zaman ikinci bir planınız, yeni bir fikriniz olmalıdır.

------Kendimce bir özet hazırladım umarım faydalı olur.