Deniz patlıcanları, herhalde denizlerde daha görülmesi gereken milyonlarca canlı olduğunun en büyük hatırlatıcılarından. Gerek şeklinin oldukça tuhaf olması gerekse o şekle rağmen besin olarak tüketmeyi tercih eden insanların bulunuyor olması, deniz patlıcanlarını oldukça ilginç kılıyor. Türkiye içerisinde hiçbir tüketim yolu bilinmeyen canlı, Çin mutfağının vazgeçilmezlerinden. Üstelik bir o kadar da sağlıklı bu deniz patlıcanları, Çin’e ihraç edilmekteler. Bu ihracattan ise yıllık 7 milyon dolar kadar bir gelir ortaya çıkmakta. Peki nedir bu olayın hikayesi? Bu yazıda deniz patlıcanı yahut hıyarı olarak bilinen canlı ile ilgili bilgilere yer verilmektedir.
Deniz hıyarı ya da patlıcanı denilmesinin en büyük sebebi şekli olan bu canlı; Ege kıyılarında, denizin diplerinde bulunmaktadır. Dalgıçlar tarafından toplanabilecekleri sahaları Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı belirlemekte olan bu deniz patlıcanlarının yıllık ihracat getirisi 7 milyondur.
İlk olarak deniz patlıcanları için ihracat kayıtlarının tutulduğu yıl 2014 yılı olmakla birlikte ihracattan elde edilen gelir her yıl düzenli olarak artmakta.
En çok ihraç yapılan yer Hong Kong, hemen ardındansa ABD, Namibya, Tayvan ve Vietnam gelmekte. Türk dalgıçlar için de ilginç bir gelir kapısı haline gelen bu deniz hıyarı ihracatı uygulaması ilk başlarda oldukça sorunlu gerçekleşmiş.
Yaklaşık on yıl önce başlayan bu deniz patlıcanı ihracatı serüveni hızla gelişmekte. Özellikle ihracatın Çin’e yapılmaya başlandıktan sonra ilerlediği belirtiliyor.
Deniz patlıcanlarının sağlık açısındansa oldukça önemli bir yerleri bulunmakta. Yoğun olarak orta yaş ve üzerin Çinliler tarafından tüketilen bu deniz hıyarları, protein bakımından oldukça zenginler. Üstelik bağışıklık sisteminin güçlenmesinde de etkileri bulunmakta.
Türkiye Cumhuriyeti için sadece Ege denizinde yaşayabilen bu deniz patlıcanlarının yaşam alanları Tarım Bakanlığı tarafından sırayla 4 yıllık parçalar halinde nadasa bırakılır. Av izni ise kasım ayıyla haziran ayları arasında sağlanır. Bu ayların dışında kalan; Temmuz, Ağustos, Eylül ve Ekim ayları için avlanmak yasaktır.
Avcılık için 200’e yakın dalgıç görev alır ve sığ koylarda 5 ile 25 metre arasındaki derinliklerde yaşayan patlıcanlar toplanır.
Canlı olarak ihracat hazırlıklarının yapıldığı alana getirilen deniz patlıcanları önce kesilmekte ve iç organları çıkartılmakta, ardındansa pişirilmekte ve dondurulmakta. Bu işlemlerden sonra ihraç için paketlenmektedirler.
Türk damak tadına çoğunlukla uygun değillerdir ve Türkiye’de tüketicisi bulunmamaktadır.