Popüler bir kart oyununun malzemesi olarak bilinen " İskambil Kağıtları" gerçekten de bu kadar basit kağıt parçaları olabilir mi? Evet, birçok insan bunları fal bakmak ya da illüzyon gösterileri için de kullanıyor. Fakat tarihte pek de öyle değil.  Merak etmeyin, sizler için tarihin unutulan köşelerine iniyorum ve bu kartların sırlarını açığa çıkartıyorum.

İskambil kağıtlarının tarihi oldukça eski ve karmaşık bir geçmişe sahiptir. Bu kağıtların kökenleri, tarihçiler ve araştırmacılar arasında kesin bir fikir birliği bulunmamakla birlikte, genellikle Çin'de ortaya çıktığına inanılır. Çin'de, MS 9. yüzyılda Tang Hanedanlığı döneminde oynanan "Kağıt Tarla" adlı bir kart oyununun varlığına dair bazı kanıtlar bulunmaktadır. Bu oyun, modern iskambil kağıtlarına benzer şekilde resimli kartlardan oluşuyordu.

Peki bu kartlar Orta Doğu’ya nasıl geldi? 

İskambil kartlarının Orta Doğu’ ya gelmesi ile ile ilgili senaryolar var . Fakat en kabul göreni şudur ki; Moğol İmparatorluğu'nun genişlemesiyle birlikte, farklı kültürlerin etkileşimine ve ticaret yollarının ( İpek Yolu ) birleşmesine yol açan bir dönem yaşanmıştır. Moğol lideri Timur'un da bu süreçte Orta Doğu' ya çeşitli kültürel unsurları taşıdığı bilinmektedir. Bu süreçte iskambil kağıtları da Orta Doğu'ya yayılmış ve kabul görmüş olabilir.  

Gelelim Avrupa’ da yayılma sürecine....

Moğollar, 13. ve 14. yüzyıllarda Çin'den Avrupa'ya geniş toprakları fethederek ilerlediler. Bu süreçte, bazı tarihçilere göre, Timur ve ordusu, iskambil kağıtlarını da Avrupa'ya getirerek kart oyunlarının Batı'da yayılmasını sağlamışlardır. Bir başka inanışa göre de Marco Polo'nun ( İtalyan gezgin) Asya seyahatlerinde, Moğol İmparatorluğu'nun etkisini ve kültürel alışverişi gözlemleme fırsatı olduğu düşünülmektedir.  Dolayısıyla, Polo'nun seyahatleri ve gözlemleri, iskambil kağıtlarının doğu-batı ticaret yolları ve kültürel etkileşimlerle nasıl yayıldığına dair genel bir görüş sağlayabilir.

Peki Batı'da bu kartlar oyun oynamak ve kehanetleri öğrenmek dışında ne için kullanılmaya başlandı? 

Fransa'da 1685 yılında, Intendant de Meulles isimli yetkili, kral çalışanların ve sarayın masrafları karşılamak için ilginç bir çözüm buldu. Oyun kartlarına çeşitli değerler ve mühürler ekleyerek "kart para" adı verilen bir tür kağıt para oluşturdu. Bu kart paraları, iskambil kartları üzerindeki yüz değerleriyle ilişkilendirildi ve kralın gemisi geldiğinde nakit olarak kullanıldı. Yani, o dönemde iskambil kartları, gerçek parayı temsil eden bir değer taşıyordu. 

Zamanla, kart paralarının kullanımı azaldı, ancak tüccarların talepleri üzerine yeniden canlandı. Bu sefer, beyaz renkteki iskambil kartlarının köşeleri kesildi veya açıldı ve farklı kesimlere sahip kartlar farklı değerleri temsil etmeye başladı. İskambil kartları, sadece oyun oynamak için değil, aynı zamanda günlük alışverişlerde de para olarak kullanılıyordu. Ancak , Fransız devriminden sonra 1771'de Fransız hükümetinin mali sıkıntıları, kart paralarını değersiz hale getirdi ve kullanılmaları sona erdi. .

Fransız destelerinde hangi kartlar hangi sınıfları temsil eder ?

Bazı inanışlara göre kartların ilginç sınıf temsilleri:

Kupa: Kupa sembolü genellikle kralları ve soyluları temsil eder. Aynı zamanda kiliseyi de simgeler.

Karo: Karo sembolü genellikle tüccarları ve zengin sınıfı temsil eder. Ticaret ve maddi refahla ilişkilendirilir.

Sinek: Sinek sembolü genellikle köylüleri ve işçi sınıfını temsil eder. Tarımla ve doğal yaşamla ilişkilendirilir.

Maça: Maça sembolü genellikle askerleri ve savaşçıları temsil eder. Güç, cesaret ve savaşla ilişkilendirilir.

Papazlar (Clergy): Kilise figürlerini temsil eder.

• Karo papazı: Vaizi temsil eder.
• Sinek papazı: Piskoposu temsil eder.
• Maça papazı: Kardinali temsil eder.
• Kupa papazı: Papazı temsil eder.

Kızlar (Royalty): Soylu kadınları temsil eder.

• Karo kızı: Kız kardeşi temsil eder.
• Sinek kızı: Kraliçeyi temsil eder.
• Maça kızı: Valide sultanı temsil eder.
• Kupa kızı: Sultanı temsil eder.

Şövalyeler (Knights): Savaşçı erkekleri temsil eder.

• Karo şövalyesi: Tüccarı temsil eder.
• Sinek şövalyesi: Satranç oyuncusunu temsil eder.
• Maça şövalyesi: Askeri temsil eder.
• Kupa şövalyesi: Şairi temsil eder.

Sayılar (Numerical Cards): Basit sayısal değerleri temsil eder.

• 2'den 10'a kadar olan kartlar, sadece sayısal değeri taşırlar ve sembolüne göre tekrar eder.

Sınıfsal olarak ise joker, herhangi bir klasik iskambil kartı takımında sınıfsal bir ayrıma sahip değildir. İskambil kartlarındaki joker, genellikle özel bir kart olarak kabul edilir ve diğer kartların yerine geçebilen bir karttır ve birçok farklı amaç için kullanılabilir.

Son olarak iskambil kağıtlarının 52 kart, 13 farklı kart ve 4 farklı gruba (kupa, karo, sinek ve maça) sahip olmasının nedenine bakalım.

Birçok kaynakta belirtildiği üzere, 13 farklı kart sayısı yılın ay döngüsünü (ocak, şubat, mart, nisan, mayıs, haziran, temmuz, ağustos, eylül, ekim, kasım, aralık) temsil etmektedir. Bu nedenle, 52 kart da bir yıldaki hafta sayısını gösterir. Yani her kart bir haftayı temsil etmiş olur.

4 farklı grup ise, destenin dört elementi (ateş, su, hava, toprak), dört yönü (doğu, batı, kuzey, güney), dört mevsimi (ilkbahar, yaz, sonbahar, kış) veya dört ana krallığı (deniz krallığı, orman krallığı, hava krallığı, ateş krallığı) temsil ettiği inanışlarına dayanır. Ancak bu inanışlar tamamen mitolojik veya semboliktir ve kartların tasarımına ve kullanım amacına bağlı olarak farklı anlamlar kazanabilir.